Vector Attribute – เวกเตอร์แอตทริบิวต์ คือสิ่งที่ประกอบร่วมอยู่กับรูปทรงเรขาคณิตหรือ geometry อยู่ในรูปแบบตารางเพื่อใช้เก็บข้อมูล และเป็นส่วนที่แสดงคุณลักษณะข้อมูล หรือ information ประจำเวกเตอร์นั้น
Vector Attribute คืออะไร?
Vector Attribute (เวกเตอร์แอตทริบิวต์) คือข้อมูลสำคัญที่ประกอบอยู่กับ รูปทรงเรขาคณิต (Geometry) ของเวกเตอร์เชิงพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็น จุด (Point), เส้น (Line), หรือ พื้นที่ (Polygon) ข้อมูลเหล่านี้จัดเก็บในรูปแบบ ตาราง คล้ายกับ Excel แต่เป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้แผนที่ GIS มีชีวิตชีวาและสามารถบอกเล่าเรื่องราวได้อย่างสมบูรณ์”
ตัวอย่างเช่น:
จุด (Point) อาจจะเป็นตำแหน่งป้ายรถเมล์ ก็ต้องมี แอตทริบิวต์เก็บข้อมูลที่บอกรายละเอียดของป้ายนั้น เช่น “ชื่อป้าย”
เส้น (Line) อาจจะเป็นเส้นถนน ก็ต้องมีแอตทริบิวต์แสดงข้อมูลที่จัดประเภทและอธิบายลักษณะของถนน เช่น“ประเภทถนน” “ความกว้างถนน” “ชื่อถนน”
พื้นที่ (Polygon) อาจจะเป็นขอบเขตแปลงที่ดิน ก็อาจจะมีแอตทริบิวต์ข้อมูลที่ระบุแปลงที่ดิน เช่น “โฉนด” “บ้านเลขที่”
แบบนี้เป็นต้น
อ่านเพิ่ม: QGIS Attribute หรือ ArcGIS Attribute
การแสดงผลด้วย Symbology
หากนึกไม่ออก ลองนึกถึงว่า เมื่อเปิดแผนที่ขึ้นมา ภาพที่เห็นเป็นเส้นประกอบรวมกันเป็นแผนที่ ดันมีความกว้าง สี เหมือนกันทุกอย่าง จะเป็นอย่างไร
ก็เป็นแผนที่นั่นแหละ แต่ จะสร้างความลำบากในการแยกแยะความแตกต่างของสิ่งที่เราเห็น หรือ แยกออกยาก ตรงไหนเป็นแม่น้ำ คลอง หรือ ซอยทาง หรือ ทางหลวงแผ่นดิน? ทุกอย่างใช้เส้นแบบเดียวกันหมดทุกอย่าง
ลองจินตนาการแผนที่ที่ทุกสิ่งดูเหมือนกันหมด ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำ ถนน หรืออาคาร หากปราศจากข้อมูลเพิ่มเติม การแยกแยะความแตกต่างเหล่านี้ก็เป็นไปได้ยาก นี่คือเหตุผลที่ Vector Attribute เข้ามามีบทบาทสำคัญ มันช่วยให้เราสามารถ แสดงผลแผนที่ (Symbology) ได้อย่างมีความหมาย โดยใช้ค่าจากแอตทริบิวต์เพื่อกำหนดลักษณะการแสดงผล เช่น สี ขนาด หรือรูปแบบสัญลักษณ์”
ตัวอย่าง:
- ถนนหลัก: เส้นสีแดง
- ถนนลูกรัง: เส้นประสีส้ม
- แม่น้ำ: เส้นสีฟ้าอ่อน
ระบบจะอ่านค่าจากคอลัมน์ ‘ประเภทถนน’ หรือ ‘ประเภทแหล่งน้ำ’ แล้วกำหนดสไตล์การแสดงผลให้โดยอัตโนมัติ ทำให้แผนที่ไม่เพียงแค่สวยงาม แต่ยังสื่อความหมายได้อย่างชัดเจนและง่ายต่อการทำความเข้าใจ
แผนที่ที่ดี จะใช้สี ขนาดเส้น และสัญลักษณ์ต่างๆ เพื่อช่วยบอกความแตกต่าง ใช้เป็นตัวแทนอะไรบางอย่างที่เห็นได้ชัดเจน การวาดแม่น้ำโดยใช้เส้นและสีที่แตกต่างจากถนน หรือการเน้นให้เห็นจุดหมายหรือสถานที่สำคัญพิเศษเด่นชัด อาจจะโดยการสร้างสีของพื้นที่นั้นให้แตกต่างจากสิ่งอื่นรอบข้าง
Spatial Analysis
ในซอฟต์แวร์ GIS ทั้งหลาย สามารถใช้ข้อมูลในแอตทริบิวต์เหล่านี้เป็นตัวกำหนดคุณลักษณะในการแสดงผลผ่านแผนที่ได้ แต่สิ่งที่สำคัญมากกว่าการแสดงผลที่แตกต่างนั้นก็คือ ข้อมูลแอตทริบิวต์จะมีประโยชน์อย่างมากในการวิเคราะห์เชิงพื้นที่
การวิเคราะห์เชิงพื้นที่ หรือ Spatial Analysis ช่วยให้เราสามารถศึกษาคุณลักษณะ และความเกี่ยวพันต่าง ๆ เช่น หาจำนวนบ้านที่มีผู้อยู่อาศัยมากกว่า 2 คน หาถนนที่มีความกว้างมากกว่า 5 เมตร หรือ อื่น ๆ
ข้อมูลแอตทริบิวต์จัดเก็บไว้ในตาราง เราคงคุ้นเคยกันถ้าใช้ ไมโครซอฟต์เอ็กเซลหรือแอกเซสกันบ่อย ๆ หน้าตาจะเป็นแบบเดียวกันเลย แต่จะมีความคล้ายคลึงกับไมโครซอฟต์แอกเซสมากกว่า เพราะ ต้องมีการกำหนดไว้ชัดเจนว่า แต่ละฟิลด์ (คอลัมน์) จะเป็น ข้อความ ตัวเลข หรือวันที่ และจะมีคุณลักษณะนั้นทั้งหมด
การตัดสินใจว่าจะใช้แอตทริบิวต์ใดสำหรับฟีเจอร์นั้นต้องใช้ความคิดและการวางแผน ในตัวอย่างโพลิกอนรูปแปลงที่ดิน ก่อนจะสร้างเวกเตอร์และแอตทริบิวต์ประกอบ เราต้องตอบคำถามให้ชัดเจนก่อนว่า เราต้องการเก็บข้อมูลอะไร เพื่อประโยชน์อะไร?
เช่น หากเราต้องการติดตามเรื่องแนวโน้มการสร้างบ้าน เราอาจจะต้องเก็บข้อมูล “ปีที่สร้าง” หรือ ถ้าเราต้องการเก็บข้อมูลประชากร เราต้องเก็บข้อมูล “จำนวนคนในบ้าน” ซึ่งอาจจะแยกเป็น “จำนวนคนในบ้านที่เป็นชาย” และ “จำนวนคนในบ้านที่เป็นหญิง”
แต่คำแนะนำที่อยากจะบอกที่สุดคือก็คือ อย่างเก็บข้อมูลที่ไม่จำเป็นต้องใช้ไว้ การรวบรวมและจัดเก็บข้อมูลที่ไม่จำเป็นเป็นความคิดที่แย่มาก บางคนอาจจะบอกว่าเก็บ ๆ ไว้ก่อน มีเหลือดีกว่าขาด แต่ลืมคิดไปหรือเปล่าว่า การเก็บรักษา การปรับปรุงข้อมูลเหล่านี้ ต้องใช้ต้นทุน เวลา และแรงงานในการจัดการ
อ้างอิง QGIS Attribute