Median ภาษาไทยใช้คำว่า มัธยฐาน คือ ค่ากลาง เป็นวิธีวัดแนวโน้มสู่ส่วนกลางที่ได้รับความนิยมประเภทหนึ่ง ใช้อธิบายข้อมูลที่แบ่งข้อมูลตัวอย่าง หรือประชากร หรือการแจกแจงความน่าจะเป็น สามารถหาได้โดยการเรียงลำดับข้อมูลจากน้อยไปมาก (หรือมากไปน้อยก็ได้) แล้วเอาตัวเลขที่อยู่ตรงกลางเป็นค่ามัธยฐาน ถ้าหากจำนวนสิ่งที่สังเกตการณ์เป็นจำนวนคู่ ทำให้ค่าที่อยู่ตรงกลางมีสองค่า จะหามัชณิมเลขคณิต (mean) ของสองจำนวนนั้นเพื่อให้ได้มัธยฐานเพียงหนึ่งเดียว
วิธีหามัธยฐาน
แนวคิดในการหามัธยฐาน จะเริ่มจากการเรียงลำดับข้อมูล จากน้อยไปมาก (หรือ จากมากไปน้อย) เช่น ถ้ามีข้อมูลจำนวน 11 ข้อมูลคือ 60 63 66 69 72 75 78 81 84 87 90 (เรียงลำดับแล้ว จากค่าน้อยไปมากแล้ว)
เมื่อทราบจำนวนข้อมูลแล้ว วิธีการหาตำแหน่งกลางก็คือ
(N+1)/2
จากตัวอย่างมี 11 ข้อมูล ก็จะได้เป็น
(11+1)/2 = 6
ข้อมูล 11 จำนวนนี้ ค่าที่อยู่กึ่งกลางคือลำดับที่ 6 ค่ามัธยฐานจากตัวอย่างนี้คือ 75 ซึ่งอยู่ในลำดับที่ 6 ของกลุ่มข้อมูลเมื่อได้เรียงลำดับแล้ว
กรณีที่จำนวนข้อมูลเป็นเลขคู่ เช่น มีข้อมูลจำนวน 12 ข้อมูล คือ 60 63 66 69 72 75 78 81 84 87 90 93 (เรียงลำดับแล้ว จากค่าน้อยไปมากแล้ว)
ธีการหาตำแหน่งกลางก็คือ
(N+1)/2
จากตัวอย่างมี 12 ข้อมูล ก็จะได้เป็น
(12+1)/2 = 6.5
แบบนี้ จะต้องใช้ค่าในลำดับที่ 6 และ 7 มารวมกันหาร 2 ซึ่งก็คือ (75+78)/2 จะได้ 76.5
หา Median ใน Excel
ใน excel มีฟังก์ชันหาค่ามัธยฐาน มีวิธีเขียนสูตรแบบนี้
Median (ค่าที่1, ค่าที่2….)
การเขียนสูตรนี้ไม่มีอะไรมาก ใส่ค่าที่ต้องการหามัธยฐานไปโดยใช้จุลภาค (,) เป็นตัวคั่น เช่น
=Median (60, 63, 66, 69, 72, 75, 78, 81, 84, 87, 90, 93)
ซึ่งค่าที่ใส่เข้าไป ไม่จำเป็นต้องเรียงลำดับ ฟังก์ชันนี้จะเรียงลำดับคำนวณให้เอง รับข้อมูลได้ทั้งหมด 255 ค่า (แต่ถ้าเป็นเวอร์ชันเก่ากว่า 2003 จะรับได้เพียง 30 ค่าเท่านั้น) และในความเป็นจริง คงไม่มีใครใส่ข้อมูลลงไปในสูตรหรอก มักจะเขียนอ้างอิงตำแหน่ง cell มากกว่า
สำหรับ cell ที่ว่างเปล่า ไม่มีค่า Cell ที่เก็บข้อมูลเป็น ข้อความ (Text) หรือ ตรรกะ (Boolean) จะโดนยกเว้นไม่นำมาคำนวณ แต่ถ้าใส่คำว่า True, False ลงในสูตร (ไม่ได้อ้างอิงตำแหน่ง Cell) จะถือว่า True คือ 1 False คือ 0 (อ่านรายละเอียดได้ที่เว็บไซต์ของไมโครซอฟต์)
วิธีการหาค่ามัธยฐานก็ง่าย ๆ แบบนี้เอง